- Học sinh biết được tính chất hóa học cơ bản của khí oxi và ozon. - Phương pháp điều chế khí oxi. - Vai trò của Oxi và ozon trong cuộc sống của con người.
- Kí hiệu nguyên tử: $^{16}_{8}O$
- CTCT phân tử oxi: $O=O$ , liên kết trong phân tử là liên kết cộng hóa trị không cực.
- Khí oxi không màu, không mùi, không vị, hơi nặng hơn không khí.
- Khí oxi tan ít trong nước.
- Trong không khí Oxi chiếm khoảng 20% về thể tích.
Oxi có độ âm điện lớn chỉ kém flo, không các phản ứng nguyên tử O dễ dàng nhận thêm 2e
⇒ Oxi có tính oxi hóa mạnh.
+ Tác dụng được với hầu hết kim loại trừ Au và Pt...:
$2Cu + O_2 \xrightarrow{{t}^o} 2CuO$
+ Tác dụng được với các phi kim trừ các halogen:
$S + O_2 \xrightarrow{{t}^o} SO_2$
+ Đốt cháy CO trong không khí: $2CO + O_2 \xrightarrow{{t}^o} 2CO_2$
+ Tác dụng với các hợp chất hữu cơ: $C_2H_5OH + 3O_2 \xrightarrow{{t}^o} 2CO_2 + 3H_2O$
- Oxi có vai trò duy trì sự sống của con người.
- Trong phòng thí nghiệm: Phân hủy các hợp chất giàu oxi và kém bền ($KMnO_4, KClO_3$ ...)
$2KMnO_4 \xrightarrow{{t}^o} K_2MnO_4 + MnO_2 + O_2\uparrow$
- Trong công nghiệp:
+ Từ không khí: Chưng cất phân đoạn không khí lỏng.
+ Từ nước: Điện phân nước thu được khí oxi ở cực dương, khí hiđro ở cực âm:
$2 H_2O \xrightarrow{điện phân} 2H_2 + O_2$
- Ozon là một dạng thù hình của oxi.
- Khí ozon màu xanh nhạt, mùi đặc trưng.
- Ozon có tính oxi hóa mạnh, mạnh hơn oxi:
+ Tác dụng với bạc ngay ở nhiệt độ thường: $2Ag + O_3 \rightarrow Ag_O + O_2$
+ Oxi không oxi hóa được ion $I^-$ trong dung dịch, nhưng $O_3$ oxi hóa được thành $I_2$
$2KI + O_3 + H_2O \rightarrow I_2 + 2KOH + O_2$
- Ozon được tạo thành trong khí quyển khi có sự phóng điện.
- Ozon tập trung ở lớp khí quyển trên cao, cách mặt đất từ 20 - 30 km → tầng ozon
- Tầng ozon hấp thụ tia ngoại tử để bảo về con người và các sinh vật trên trái đất.
- Ở 1 lượng nhỏ Ozon làm cho bầu không khí trong lành,tuy nhiên ở hàm lượng cao sẽ gây hại đến sức khỏe con người.
- Dựa vào tính oxi hóa ozon có tác dụng:
+ Tẩy trắng tinh bột, dầu ăn và các vật phẩm khác....
+ Dùng để chữa sâu răng trong y học.
+ Sát trùng nước sinh hoạt.