Bài 10: Photpho - Hóa Học 11

I. Vị trí và cấu hình electron nguyên tử

    - Ô thứ 15, nhóm VA, chu kì 3 

    - Cấu hình: 1s²2s²2p⁶3s²3p³

    - Hóa trị : 5, 3

II. Tính chất vật lý

1. Photpho trắng

    - Chất rắn trong suốt áu trắng hoặc hơi vàng, giống như sáp

    - Mềm, dễ nóng chảy, tồn tại dạng phân tử liên kết yếu

    - Không tan trong nước, tan được trong một số dung môi hữu cơ

    - Rất độc, gây bỏng

    - Trên 40 độ sẽ cháy trong không khí, nhiệt độ phòng sẽ phát quang trong bóng tối

    - Trên 250 độ, không có không khí sẽ chuyển thành photpho đỏ

2. Photpho đỏ

    - Bột màu đỏ, dễ hút ẩm, dễ chảy rữa

    - Bền trong không khí ở nhiệt độ thường,không phát quang, không tan trong dung môi thông thường

    - Cháy ở nhiệt độ trên 250 đôc C

    - Khi đun nóng không có không khí sẽ chuyển thành hơi, làm lạnh sẽ ngưng tụ lại thành photpho trắng

    - Có cấu trúc polime nên bề hơn photpho trắng

III. Tính chất hóa học

1. Tính oxy hóa

    - Photpho thể hiện tính oxy hóa khi tác dụng với một số kim loại hoạt động cho ra photphua kim loại

2. Tính khử

    - Photpho thể hiện tính khử khi tác dụng với phi kim hoạt động và các hợp chất có tính oxy hóa mạnh khác

IV. Ứng dụng

    - Phần lớn dùng để sản xuất axit photphoric. Còn lại dùng để sản xuất diêm và dùng vào mục đích quân sự

V. Trạng thái tự nhiên

    - Không gặp ở dạng tự do. 

    - Hai khoáng vật chính là: Photphorit Ca₃(PO₄)₂ và apatit 3Ca₃(PO₄)₂.CaF₂

    - Ngoài ra còn có trong protein thực vật, xương, răng, bắp thịt... của người và động vật

VI. Sản xuất

    - Trong công nghiệp Photpho đỏ được sản xuất bằng cách nung hỗn hợp quặng photphorit hoặc apatit, cát và than cốc ở 1200^oC trong lò điện. Hơi photpho thoát ra được làm lạnh cho ngưng tụ thành photpho trắng ở dạng rắn