Bài 14: Vật liệu Polime - Hóa Học 12

I- Chất dẻo

1. Khái niệm:

Chất dẻo :polime có tính dẻo

2. Một số polime làm chất dẻo

a. Polietilen (PE)

- Điều chế : trùng ngưng

$nCH_2=CH_2\rightarrow (-CH_2-CH_2-)_n$ (đk : nhiệt độ, xt)

- Ứng dụng: túi đựng, bình chứa

b. Polivinyl clorua (PVC)

- Điều chế : trùng hợp

$nCH_2=CH-Cl\rightarrow (-CH_2-CH(Cl)-)n$

- Ứng dụng: vật liệu cách điện, ống dẫn nước, áo mưa..

c. Poli(metyl metacrylat)

- Điều chế : trùng hợp

$nCH_2=C(CH_3)-COOCH_3\rightarrow (-CH_2-C(CH_3)(COOCH_3)-)n$

- Ứng dụng: chế tạo thủy tinh hữu cơ ( Plexiglas)

d. Poli (phenol-fomanđehit) (PPF)

- Phân loại: 3

+ nhựa novolac : đun nóng hỗn hợp fomanddehit + phenol (dư) ; xt : axit

Tính chất: mạch không phân nhánh

Ứng dụng: sơn, vecni

+ nhựa rezol : phenol + fomanđehit (dư) ; xt : kiềm

Tính chất : mạch không phân nhánh

Ứng dụng: sơn, keo

+ nhựa rezit ( bakelit): đun rezol ở $150^0$ 

Tính chất : mạng không gian

3. Compozit

Compozit = polime ( nhựa nền ) + thành phần phụ ( chất vô cơ, hữu cơ,...)

II - Tơ

1. Khái niệm

Tơ: polime hình sợi dài, mảnh và có độ bền nhất định

Cấu trúc không gian: các polime không phân nhánh, sắp xếp song song với nhau

2. Phân loại : 2

- Tơ thiên nhiên : bông, len, tơ tằm

- Tơ hóa học:

+ tơ tổng hợp: Tơ poliamit( nilon)

+ tơ bán tổng hợp ( nhân tạo): tơ visco

3. Một số loại tơ

a. Tơ nilon - 6, 6

- Phân loại : tơ poliamit ( $-CO-NH-$ )

- Điều chế : trùng ngưng

$nH_2N-[CH_2]_6NH_2+nHOOC-[CH_2]_4COOH$

$\rightarrow (-NH-[CH_2]_6NH-CO[CH_2]_4CO-)n+2nH_2O$

- Ứng dụng : làm dây cáp,dây dù, đan lưới

b. Tơ lapsan

- Phân loại : polieste $-COO-$

- Điều chế : trùng ngưng

+ monome: axit terephtalic; etylen glicol

$nHOOC-C_6H_4-COOH+nHO-CH_2-CH_2-OH$

$\rightarrow (-CO-C_6H_4-COO-CH_2-CH_2-O-)+2nH_2O$

- Ứng dụng: vải may mặc

c. Tơ olon (nitron)

- Phân loại: tơ vinylic

- Điều chế : trùng hợp

$nCH_2=CH-CN\rightarrow (-CH_2-CH(CN)-)n$

-Ứng dụng: len đan áo rét

III- Cao su

1. Khái niệm 

Cao su :polime có tính đàn hồi

2. Phân loại

- Cao su thiên nhiên : 

+ monome : isopren ( hệ số trùng hợp n : 1500-15000)

- Cao su tổng hợp

+ Cao su buna: trùng hợp buta - 1, 3- dien (xt : Na)

+ Cao su buna- S : đồng trùng hợp buta -1,3 - dien với stiren 

+ Cao su buna - N: đồng trùng hợp buta - 1,3 - dien với acrilonitrin $CH_2=CH-CN$

+ Cao su isopren

Keo dán (đọc thêm ) 

1. Khái niệm 

Keo dán : polime có khả năng kết dính 

2. Phân loại:

a. Theo bản chất hóa học : keo dán vô cơ và keo dán hữu cơ

b. Theo dạng keo: lỏng, nhựa dẻo...

3. Một số loại

a. Keo dán epoxit

b. keo dán ure - fomandehit