Bài 25: Kim loại kiềm và hợp chất quan trọng của kim loại kiềm - Hóa Học 12

A - Kim loại kiềm

I - Vị trí:

1.Vị trí và cấu tạo

- Gồm 6 nguyên tố: Li, Na, Rb, Cs, Fr

- Nhóm IA

- Cấu hình e lớp ngoài cùng: $ns^1$

II - Tính chất vật lý

1. Kiểu mạng tinh thể: lập phương tâm khối, kém đặc khít

2. Nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi

- Nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi của các kim loại kiềm thấp hơn các kim loại khác

3. Khối lượng riêng:

- Kim loại kiềm nhẹ hơn các kim loại khác

- Kim loại nhẹ nhất: Li

3. Tính cứng

Các kim loại kiềm đều mềm

III- Tính chất hóa học : Tính khử rất mạnh

1. Tác dụng với phi kim

$4Na+O_2\rightarrow 2Na_2O$ ( nhiệt độ)

2. Tác dụng với axit:

Phương trình tổng quát:

$2M+2H^+\rightarrow 2M^++H_2$

3. Tác dụng với nước: các kim loại kiềm tác dụng mạnh mẽ với nước

PTTQ: $2M+2H_2O\rightarrow 2MOH(dd)+H_2$

IV-Ứng dụng và điều chế

1. Ứng dụng:

2. Điều chế:

Điện phân nóng chảy muối halogenua của kim loại kiềm

Ví dụ: $2NaCl\rightarrow 2Na+Cl_2$ (đpnc)

B- Một số hợp chất quan trọng

1. NaOH

- 1 bazo mạnh: (trong nước)

+ Phân li hoàn toàn trong nước tạo anion OH

+ Với chất chỉ thị: làm xanh quỳ tím, làm hồng dung dịch phenolphtalein

+ tác dụng với: oxit axit, axit, dung dịch muối (tạo khí, chất kết tủa...)

- Ứng dụng:

+Công nghiệp xà phòng...

- Điều chế:

Điện phân dung dịch NaCl có màng ngăn:

$2NaCl + 2H_2O\rightarrow H_2\uparrow+Cl_2\uparrow+2NaOH$

2.  $NaHCO_3$

1. Phản ứng nhiệt phân

$2NaHCO_3\rightarrow Na_2CO_3+CO_2+H_2O$ ( nhiệt độ cao)

2. Tính lưỡng tính:

$HCO_3^- +H^+\rightarrow CO_2+H_2O$

$HCO_3^- +OH^-\rightarrow CO_3^{2-}+H_2O$

3. $Na_2CO_3$

Tính bazo:

$CO_3^{2-} +2H^+\rightarrow CO_2+H_2O$