Châu Phi và khu vực Mĩ Latinh (Thế kỉ XIX -đầu thế kỉ XX) - Lịch sử lớp 11

1. Châu Phi

- Vào giữa thế kỉ XIX, nhất là những năm 70, 80 sau khi hoàn thành kênh đào Xuy-ê, các nước tư bản phương Tây đua nhau xâm chiếm châu Phi: 
+ Anh chiếm Ai Cập, Nam Phi, Tây Nigiêra, Xômali, . . . 
+ Pháp chiếm một phần Tây Phi, Angiêri, Mađagaxca, Tuynidi, Đức chiếm Camơrun, Tôgô, Tây Nam Phi, . .  
+ Bồ Đào Nha chiếm Môdămbích, Ănggôla, . 
- Đến đầu thế kỉ XX, việc phân chia thuộc địa giữa các nước đế quốc căn bản đã hoàn thành. 
- Chế độ cai trị hà khắc của chủ nghĩa thực dân đã thổi bùng lên phong trào đấu tranh giành độc lập ở đây. 
- Tiêu biểu là cuộc đấu tranh của nhân dân Etiôpia (1889-1896) chống thực dân I-ta-li-a…
* Nhận xét: Phong trào đấu tranh chống thực dân của nhân dân châu Phi:
- Ưu điểm:
+ Diễn ra sôi nổi, quyết liệt
+ Thể hiện tinh thần yêu nước
- Nhược điểm:
+ Trình độ tổ chức thấp 
+ Lực lượng chênh lệch nên đã bị thực dân phương Tây đàn áp, thất bại.
- Cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc ở châu Phi vẫn tiếp tục phát triển trong thế kỉ XX. 

2. Khu vực Mĩ Latinh

- Ngay từ thế kỉ XVI, XVII, hầu hết các nước Mĩ Latinh đã trở thành thuộc địa của thực dân: Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha
- Cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc của nhân dân Mĩ Latinh diễn ra quyết liệt và nhiều nước giành độc lập ngay từ đầu thế kỉ XIX. 
- Tiêu biểu cho phong trào đấu tranh giành độc lập của các dân tộc ở Mĩ Latinh là cuộc khởi nghĩa năm 1791, ở Ha-i-ti, dưới sự lãnh đạo của Tút-xanh Lu-véc-tuy-a, dẫn tới sự ra đời nước Cộng hoà da đen đầu tiên ở Mĩ Latinh. Tiếp đó là cuộc đấu tranh giành độc lập ở Áchentina (1816), Mêhicô và Pêru (1821), . . 
- Sau khi giành được độc lập, nhân dân Mĩ Latinh lại phải tiếp tục đấu tranh chống lại chính sách bành trướng của Mĩ đối với khu vực này. 
- Thủ đoạn của Mĩ : 
+ Học thuyết Mơn-rô : "Châu Mĩ của người châu Mĩ"
+ 1889, thành lập tổ chức "Liên minh dân tộc các nước cộng hòa châu Mĩ" (Liên Mĩ)
+ Chính sách : "Cái gậy lớn" ; "ngoại giao bằng đồng Đô la".
-> Biến Mĩ Latinh thành sân sau của Đế quốc Mĩ.