Bài 7: Tây Âu - Lịch sử lớp 12

I. Tây Âu từ năm 1945 đến năm 1950

   - Chiến tranh thế giới thứ hai đã để lại cho các nước Tây Âu nhiều hậu quả nặng nền
   - Với sự cố gắng của từng nước và viện trợ của Mĩ trong khuôn khổ "Kế hoạch Mácsan", đến khoảng năm 1950, kinh tế các nước tư bản Tấy Âu cơ bản được phục hồi, đạt được mức trước chiến tranh
   - Về chính trị, ưu tiên hàng đầu của nước Tây Âu lúc bấy giờ là củng cố chính quyền của giai cấp tư sản, ổn định tình hình chính trị - xã hội, hàn gắn vết thương chiến tranh, phục hồi nền kinh tế, liên minh chặt chẽ với Mĩ, đồng thời tìm cách trở lại các thuộc địa cũ của mình.
   - Từ năm 1945 đến năm 1950, các nước tư bản châu Âu với ựu viện trợ của Mĩ đã cơ bản ổn định và phục hồi về mọi mặt, trở thành đối trọng với khối xã hội chủ nghĩa Đông Âu vừa mới hình thành.

II. Tây Âu từ năm 1950 đến năm 1973

   - Về kinh tế, sau giai đoạn phục hồi, từ thập kỉ đến đầu thập kỉ 70,nền kinh tế của các nước tư bản chủ yếu ở Tây Âu đều có sự phát triển mạnh
   - Tây Âu đã trở thành một tong ba trung tâm kinh tế - tài chính lớn của thế giới (cùng với Mĩ và Nhật Bản). Các nước tư bản ở Tây Âu đều có trình độ khoa học - kĩ thuật phát triển cao,hiện đại.
   - Sở nền kinh tế các nước Tây Âu phát triển nhanh là do:
   + Các nước Tây Âu đã áp dụng những thành tựu của cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật hiện đại
   + Nhà nước có vai trò lớn trong việc quản lí,điều tiết, thúc đẩy nên kinh tế-xã
   + Các nước Tây Âu tận dụng tốt các cơ hội bên ngoài
   - Về chính trị, giai đoạn này đánh dấu sự tiếp tục phát triển của nền dân chủ tư sản ở châu Âu. ghi nhận những biến động đáng chú ý trên chính trường nhiều nước trong khu vực
   - Về đối ngoại, nhiều nước tư bản Tây Âu một mặt vẫn tiếp tục chính sách liên minh chặt chẽ với Mĩ; mặt khác, cố gắng đa dạng hóa, đa phương hóa hơn nữa quan hệ đối ngoại
   - Nhiều thuộc địa của Anh, Pháp, Hà Lan tuyên bố độc lập, đánh dấu thời kì "phi thực dân hóa" trên phạm vi thế giới.

III. Tây Âu từ năm 1973 đến năm 1991

   - Về kinh tế, từ năm 1973 nhiều nước tư bản chủ yếu ở Tây Âu lâm vào tình trạng suy thoái, khủng hoảng, phát triển không ổn định, kéo dài đến đầu thập kỉ 90
   - Sự phát triển thường diễn ra xen kẽ với khủng hoảng, suy thoái, lạm phát, thất nghiệp. Tây Âu luôn vấp phải sự cạnh tranh quyết liệt từ phía Mĩ, Nhật Bản và các nước công nghiệp mới. Quá trình "nhất thể hóa" Tây Âu trong khuôn khổ Cộng đồng châu Âu vẫn còn nhiều trở ngại
   - Về chính trị - xã hội, bên cạnh sự phát triển, nền dân chủ tư sản ở Tây Âu vẫn tiếp tục bộ lộ những mặt trái của nó
   - Về đối ngoại, tháng 1 - 1972, việc kí kết hiệp định về những cơ sở của quan hệ giữa Cộng hòa Liên bang Đức vfa Cộng hòa Dân chủ Đức làm cho tình hình Tây Âu có dịu đi. Các nước Tây âu tham gia Định ước Henxinki về an ninh và hợp tác châu Âu (1975). Do hệ quả cỉa việc kết thúc Chiến tranh lạnh,bưc tường Béclin bị phá bỏ, sau đó không lâu, nước Đức đã tái thống nhất (3-10-1990)

IV. Tây Âu từ năm 1991 đến năm 2000

   - Về kinh tế,bước vào thập kỉ 90, sau khi trải qua một đọt suy thoái ngắn từ năm 1994 trở đi, kinh tế Tây Âu đã có sự phục hồi và phát triển
   + Tây Âu vẫn là một trong ba trung tâm kinh tế - tài chính lớn nhất thế giới
   + Giữa thập kỉ 90, chỉ riêng 15 nước thành viên EU đã có số dân là 375 triệu người, GDP hơn 7000 tỉ USD, chiếm khoảng 1/3 tổng sản phẩm công nghiệp của thế giới
   - Về chính trị đối ngoại, trong thập kỉ cuối cùng của thế kỉ XX, tình hình các nước Tây Âu cơ bản là ổn định. Chính sách đối ngoại của các nước này có sự điều chỉnh quan trọng tong bối cảnh Chiến tranh lạnh kết thúc, trật tự thế giới hai cực Ianta tan rã. 

V. Liên minh châu Âu (EU)

  - Ngày 18-4-1951, sau nước Tây Âu (Pháp, Cộng hòa Liên bang Đức, Bỉ Italia, Hà Lan, Lúc xăm bua) đã thành lập "Cộng đồng than - thép châu Âu". Ngày 25-3-1957, sáu nước này kí Hiệp ước Rô ma, thành lập "Cộng đồng năng lượng nguyên tử châu Âu", "Cộng đồng kinh tế châu Âu" (EEC). 
   - Ngày 1-7-1967, ba tổ chức được hợp nhất thành "Cộng đồng châu Âu" (EC). 
   - Ngày 7-12-1991, các nước thành viên EC kí Hiệp ước Max trích (Hà Lan), có hiệu lực ngày 1-1-1993, đổi tên thành Liên minh châu Âu (EU) với 15 nước thành viên.
   - Tháng 6-1979, dã diễn ra cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu đầu tiên. Đồng tiền chung châu Âu là EURO.
  - Cuối thập kỉ 90, EU đã trở thành tổ chức liên kết chính trị - kinh tế lớn nhất hành tinh, chiếm 1/4 GDP của thế giới.