Bài 7: Những nét chung về xã hội phong kiến - Lịch sử lớp 7 - sách cũ

1. Sự hình thành và phát triển của xã hội phong kiến

   - Xã hội phong kiến là chế độ xã hội tiếp sau xã hội cổ đại. Nó được hình thành trên cơ sở tan rã của chế độ cổ đại. Sự hình thành xã hội phong kiến ở phương Đông và phương Tây cũng có những điểm khác biệt
   - Các nước phương Đông chuyển sang chế độ phong kiến tương đối sớm, từ TCN hoặc đầu Công nguyên, nhưng lại phát triển rất chậm chạp,. Ở Trung Quốc khoảng thế kỉ VII - VIII, còn ởmột số nước Đông Nam Á từ sau thế kỉ X mới bắt đầu vào giai đoạn phát triển. Quá trình khủng hoảng suy vong của chế độ này cũng kéo dài từ thế kỉ XVI đến giữa thế kỉ XIX, khi các nước bị lệ thuộc hoặc trở thành thuộc địa của các nước tư bản phương Tây
   - Ở châu Âu, chế độ phong kiến khoảng thế kỉ V được xác lập và hoàn thiện vào thế kỉ X. Từ thế kỉ XI - XIV là thời kì phát triển toàn thịnh, thế kỉ XV - XVI là giai đoạn suy vong 
của chế độ này.Vì thế chế độ chủ nghĩa tư bản dần được hình thành.

2. Cơ sở kinh tế - xã hội của xã hội phong kiến

   - Cư dân phương Đông, phương Tây đều sống chủ yếu nhờ nông nghiệp, kết hợp chăn nuôi, nghề thủ công. Sản xuất bị bó hẹp, đóng kín với kĩ thuật canh tác lạc hậu. Địa chủ, lãnh chúa giao ruộng đất cho nông dân lĩnh canh hoặc nông nô cày cấy rồi thu tô. Ta có thể thấy rõ hai giai cấp cơ bản trong xã hội phong kiến: địa chủ và nông dân lĩnh canh ở phương Đông, lãnh chúa phong kiến và nông nô ở phương Tây. 
   - Từ sau thế kỉ XI, ở châu Âu nền công, thương nghiệp phát triển là một nhân tố mới dần dẫn tới sự khủng hoảng của xã hội phong kiến và hình thành chủ nghĩa tư bản ở đây.

3. Nhà nước phong kiến

   - Trong xã hội phong kiến, giai cấp địa chủ, lãnh chúa phong kiến là giai cấp thống trị. Hầu hết các quốc gia đều theo chế độ quân chủ do vua đứng đầu
   - Ở phương Đông, sang thời phong kiến, nhà vua chuyên chế tăng thêm quyền lực. Còn ở châu Âu quyền lực của nhà vua bị hạn chế nhưng từ thế kỉ XV, khi các quốc gia phong kiến thống nhất, quyền hành ngày càng tập trung vào tay vua.