Bài 13: Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918) - Lịch sử lớp 8

I. Nguyên nhân dẫn đến chiến tranh

   - Sự phát triển không đều của chủ nghĩa tư bản cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX đã làm thay đổi sâu sắc so sánh lực lượng giữa các nước đế quốc. Những cuộc chiến tranh đế quốc đầu tiên để tranh giành thuộc địa đã diễn ra
   - Mâu thuẫn giữa các nước đế quốc về vấn đề thuộc địa trở nên gay gắt, dẫn đến sự hình thành hai khối quân sự kình địch nhau: khối Liên minh gồm Đức, Áo-Hung, I-ta-li-a ra đời vào năm 1882; khối Hiệp ước của ba nước Anh, Pháp, Nga hình thành năm 1907. Hai khối ráo riết chạy đua vũ trang và tích cực chuẩn bị chiến tranh, mong muốn tnanh toán địch thủ của mình để chia lại thuộc địa, làm bá chủ thế giới.

II. Những diễn biến chính của chiến sự

   - Ngày 28 - 7 - 1914, Áo - Hung tuyên chuến với Xéc-bi, là nước được khối Hiệp ước ủng hộ. Ngày 1 - 8, Đức tuyên chiến với Nga; ngày 3 - 8,tuyên chiến với Pháp. Ngày 4 - 8, Anh tuyên chiến với Đức. Chiến tranh bùng nổ và nhanh chóng trở thành chiến tranh thế giới.

1. Giai đoạn thứ nhất (1914 - 1916)

   - Quân Đức tập trung lực lượng ở mặt trận phía Tây nhằm đánh bại quân Pháp một cách chớp nhoáng. Pa-ri bị uy hiếp. Quân Pháp đang có nguy cơ bị tiêu diệt, song ở mặt trận phía Đông, quân Ng lại tân công quân Đức,cứu nguy cho Pháp. Từ năm 1916, chiến tranh chuyển sang giai đoạn cầm cự ở hai phe
   - Thời kì đầu, chiến tranh chỉ diễn ra ở các nước khối châu Âu, sau lôi kéo nhiều nước châu lục khác. Nhiều loại vũ khí hiện đại được sử dụng. Hàng chục triệu nhân dân lao động bị thương vì lợi ích của giai cấp tư sản

2. Giai đoạn thứ hai (1917 - 1918)

   - Từ mùa xuân năm 1917, chiếm sụ chủ yếu diễn ra ở mặt trận Tây Âu. Phe Hiệp ước phản công, phe Liên minh thất bại và đầu hàng.

III. Kết cục chiến tranh thế giới thứ nhất

   - Chiến tranh gây ra nhiều tai họa cho nhân loại: 10 triệu người chết, hơn 20 triệu người bị thương. Nhiều thành phố làng mạc, đường sá, cầu cống, nhà máy
bị phá hủy. Số tiền các nước tham chiến chi phí cho chiến tranh lên tới khoảng 85 tỉ đôla
   - Chiến tranh kết thúc đem lại lợi ích cho các nước đế quốc thắng trận. Bản đồ thế giới được chia lại: Đức mất hết thuộc địa, Anh,Pháp, Mĩ mở rộng thêm thuộc địa của mình.