Bài 5: Công xã Pa-ri 1871 - Lịch sử lớp 8

Bạn phải là thành viên VIP mới được làm bài này! Đăng ký mua thẻ VIP tại đây

Lý thuyết bài 5: Công xã Pa-ri 1871

I. Sự thành lập Công xã

1. Hoàn cảnh ra đời của Công xã

   - Nhằm giảm nhẹ các mâu thuẫn trong nước và ngăn cản quá trình thống nhất nước Đức, Pháp tuyên chiến với Phổ
   - Năm 1870, chiến tranh Pháp - Phổ nổ ra trong diều kiện không có lợi cho Pháp
   - Ngày 2 - 9 - 1870, Na-pô-lê-ông III cùng toàn bộ quân chủ lực gồm 10 vạn người bị quân Phổ bắt làm tù binh tại thành Xơ-đăng
   - Được tin đó, ngày 4 - 9 - 1870, nhân dân Pa-ri đã đứng lên khởi nghĩa, lật đổ chính quyền Na-pô-lê-ông III, đòi thành lập chế độ cộng hòa và bảo vệ "Tổ quốc lâm nguy". Chính phủ lâm thời tư sản được thành lập, mang tên "Chính phủ vệ quốc"
   - Quân Phổ tiến sâu vào Pháp và bao vây Pa-ri. Chính phủ xin đình chiến, đầu hàng và hành động đàn áp phong trào đấu tranh. Nhân dân Pa-ri kiên quyết chiến đấu bảo vệ Tổ quốc.

2. Cuộc khởi nghĩa ngày 18 - 3 - 1871. Sự thành lập Công xã

   - Mâu thuẫn giữa chính phủ tư sản đóng ở Véc-xai với nhân dân Pa-ri ngày càng tăng. Chi-e ra lệnh tước vũ khí của Quốc dân quân, hòng bắt hết các ủy viên của Ủy ban trung ương
   - Ba giờ sáng 18 - 3 - 1871, Chi-e cho quân đánh úp đồi Mông-mác nhưng gặp phải sự phản kháng mạnh mẽ của nhân dân. Quân Chi-e bị vây chặt. Binh lính ngả về phía nhân dân, tước vũ khí của chỉ huy.
   - Cuộc chiến đấu kết thúc khi nhân dân làm chủ Pa-ri. Quân chính phủ tháo chạy về Véc-xai. Ủy ban Trung ương Quốc dân quân đảm nhiệm vai trò Chính phủ lâm thời.
   - Ngày 26-3-1871, nhân dân Pa-ri tiến hành bầu Hội đồng Công xã theo nguyên tắc phổ thông đầu phiếu. 86 đại biểu đã trúng cử.

II. Tổ chức bộ máy và chính sách của Công xã Pa-ri

   - Cơ quan cao nhất của Nhà nước là Hội đồng Công xã, vừa ban bố pháp luật, vừa lập các ủy ban thi hành pháp luật
   - Công xã ra sắc lệnh giải tán quân đội và bộ máy cảnh sát của chế đọ cũ, thành lập lực lượng vũ trang và lực lượng an ninh của nhân dân. Công xã đã ban bố và thi hành các sắc lệnh phục vụ quyền lợi của nhân dân:
   + Tách nhà thờ khỏi hoạt động của Nhà nước, nhà trường không được dạy kinh Thánh
   + Giao cho công nhân quản lí những xí nghiệp của bọn chủ bỏ trốn
   + Quy định về tiền lương tối thiểu, giảm lao động ban đêm, cấp cúp phạt, đánh đập công nhân
   + Hoàn trả tiền thuê nhà, hoãn trả nợ
   + Quy định giá bán bánh mì
   + Thực hiện chế độ giáo dục bắt buộc, miễn học phí

III. Nội chiến ở Pháp. Ý nghĩa lịch sử của Công xã Pa-ri

   - Từ đầu tháng 4,quân Véc-xai bắt đầu tiến công Pa-ri. Đến đầu tháng 5, phần lớn các pháo đài ở phía tây vafphias nam bị quân Véc-xai chiếm lại
   - Ngày 20-5, quân chính phủ Véc-xai bắt đầu tấn công vào thành phố.Từ đó, diễn ra cuộc chiến ác liệt giành giật từng ngôi nhà,góc phố. Ngày 28-5-1871, lịch sử gọi là "Tuần lễ đẫm máu". Nhân dân lao động Pa-ri đều tham gia chiến đấu. Trận chiến đấu cuối cùng của các chiến sĩ Công xã diễn ra ở nghĩa địa Cha La-se-dơ ngày 27-5.
   - Tuy chỉ tồn tại 72 ngày nhưng Công xã Pa-ri có ý nghĩa thực sự lớn lao. Công xã là hình ảnh của chế độ mới, là sự cổ vũ nhân dân lao động toàn thế giới trong sự nghiệp đấu tranh cho một tương lai tốt đẹp hơn. Công xã cũng để lại nhiều bài học quý báu: cách mạng vô sản muốn thắng lợi phải có Đảng cách mạng chân chính lãnh đạo,thực hiện liên minh công nông; phải kiên quyết trấn áp kẻ thù, xây dựng nhà nước của dân, do dân vì dân.