Cuộc vận động dân chủ trong những năm 1936-1939 - Lịch sử lớp 9

I. Tình hình thế giới và trong nước

1. Tình hình thế giới

- Chủ nghĩa phát xít nắm quyền ở Đức, Ý, Nhật Bản đang đe dọa nền dân chủ và hoà bình thế giới.
- Các nước thành lập mặt trận nhân dân chống phát xít.
- Mặt trận nhân dân Pháp lên nắm chính quyền, ban bố những chính sách tiến bộ với các thuộc địa.

2. Tình hình trong nước

- Hậu quả kéo dài của cuộc khủng hoảng (1929-1933) làm cho mọi tầng lớp trong xã hội cực khổ, ngột ngạt.
- Bọn cầm quyền thuộc địa phản động vẫn tiếp tục thi hành những chính sách bóc lột và đàn áp các phong trào cách mạng.

II. Mặt trận dân chủ Đông Dương và phong trào đấu tranh đòi tự do, dân chủ

1. Chủ trương của Đảng

- Xác định kẻ thù: bọn phản động thuộc địa và bè lũ tay sai.
- Nhiệm vụ: chống phát xít, chống chiến tranh, đòi tự do, dân chủ, cơm áo, hoà bình.
- Nhiệm vụ trước mắt: Tạm hoãn các khẩu hiệu “Đánh đổ đế quốc Pháp, Đông Dương hoàn toàn độc lập”, “Tịch thu ruộng đất của địa chủ chia cho dân cày” thay bằng khẩu hiệu “Chống phát xít, chống chiến tranh đế quốc, chống bọn phản động thuộc địa và tay sai, đòi tự do, dân chủ, cơm áo và hòa bình”
-> Chưa đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu.
- Lực lượng Cách mạng: Chủ trương thành lập Mặt trận Nhân dân phản đế Đông Dương (1936), Tháng 3/1938 đổi tên thành Mặt trận Dân chủ Đông Dương) nhằm mục đích tập hợp mọi lực lượng đông đảo nhân dân chống phát xít và tay sai phản động.
- Hình thức đấu tranh: Đấu tranh chính trị hòa bình dưới hình thức hợp pháp công khai, nửa hợp pháp công khai.

* Diễn biến:

- Phong trào đấu tranh chính trị:
+ Phong trào Đông Dương đại hội (1936)
+ Phong trào đón phái viên chính phủ Pháp và Toàn quyền Đông Dương (1936), nhiều cuộc mít tinh, biểu tình đã diễn ra sôi nổi.
- Phong trào đấu tranh bằng báo chí: Nhiều tờ báo của Đảng và mặt trận Dân chủ Đông Dương, các đoàn thể ra đời (Tiền phong, Dân chúng, Bạn dân, Nhành lúa,...). 
- Phong trào đấu tranh nghị trường: cử người tranh cử vào một số cơ quan: Viện dân chủ Bắc kỳ, Trung kỳ, Hội đồng quản hạt Nam Kỳ…
- Các phong trào đấu tranh công khai của quần chúng diễn ra mạnh mẽ nhất là ở thành phố lớn, khu mỏ và đồn điền cao su trong Nam ngoài Bắc. Tiêu biểu: cuộc Tổng bãi công của công nhân Công ty than Hòn Gai (11/1936), cuộc bãi công của công ty xe lửa Trường Thi (Vinh, 7/1937), cuộc mít tinh của 2,5 vạn người ở khu Đấu Xảo (Hà Nội),…

III. Ý nghĩa của phong trào

- Quần chúng được tập dượt đấu tranh, chủ nghĩa Mác Lê-nin được truyền bá sâu rộng trong quần chúng. Một đội quân chính trị hùng hậu được hình thành.
- Đảng ta được rèn luyện trong công tác lãnh đạo và trưởng thành, đào tạo cho Đảng nhiều cán bộ, đảng viên trung kiên.