Bài 32: Kính lúp - Vật lý lớp 11

I. Tổng quát về các dụng cụ quang bổ trợ cho mắt

Các dụng cụ quang đều có tác dụng tạo ảnh với góc trông lớn hơn góc trông vật nhiều lần. Đại lượng đặc trưng cho tác dụng này là số bội giác, được định nghĩa như sau:

${{G}_{\infty }}=\frac{\alpha }{{{\alpha }_{0}}}\approx \frac{\tan \alpha }{\tan {{\alpha }_{0}}}$ (góc nhỏ)

II. Công dụng và cấu tạo của kính lúp

Kính lúp là dụng cụ quang bổ trợ cho mắt để quan sát các vật nhỏ. Kính lúp là một TKHT (hoặc một hệ ghép tương đương) có tiêu cự nhỏ.

III. Sự tạo ảnh bởi kính lúp

Muốn cho ảnh của vật là ảo thì vật đó phải đặt trong khoảng quang tâm O của kính đến tiêu điểm vật chính F.

Ngoài ra, để mắt có thể nhìn thấy ảnh thì nó phải có vị trí nằm ở trong khoảng nhìn rõ của mắt.

Để thỏa mãn hai điều kiện trên, khi dùng kính lúp ta phải điều chỉnh (xê dịch kính trước vật hoặc ngược lại). Động tác quan sát ảnh ở một vị trí xác định gọi là ngắm chừng ở vị trí đó.

Khi cần quan sát trong một khoảng thời gian dài, ta nên thực hiện cách ngắm chừng ở điểm cực viễn để mắt không bị mỏi.

IV. Số bội giác của kính lúp

Xét trường hợp ngắm chừng vô cực: ${{G}_{\infty }}=\frac{\alpha }{{{\alpha }_{0}}}\approx \frac{\tan \alpha }{\tan {{\alpha }_{0}}}$. (1)

Ta có: $\tan \alpha =\frac{AB}{f}$ (2)

Ngoài ra, góc trông vật có giá trị lớn nhất α₀ ứng với vật đặt tại điểm cực cận C_c (Hình 32.2).

$\tan {{\alpha }_{0}}=\frac{AB}{O{{C}_{c}}}$ (3)

Thay (2), (3) vào (1) ta được:

${{G}_{\infty }}=\frac{AB}{f}.\frac{O{{C}_{c}}}{AB}=\frac{O{{C}_{c}}}{f}=\frac{Đ}{f}$

Người ta thường lấy khoảng OC_c = 25 cm.